Słona prawda o soli

Jak dużo soli spożywamy i jakie ma to skutki? Ile zatem powinniśmy jej spożywać? Więc czym ją zastąpić?

Jakie są rekomendacje co do wielkości spożycia soli?

• Według Norm żywienia dla populacji Polski z 2017 roku zapotrzebowanie na sód wynosi 1500mg na dobę. To daje 3,75g soli, a więc 0,6 łyżeczki.
• Według zaleceń WHO z 2012 roku należy zredukować spożycie sodu do poniżej 2g dziennie. To stanowi 5g soli/dzień, a więc 1 łyżeczkę.
• Według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 zalecana wartość spożycia sodu wynosi 2,4g. To wynosi 6g soli, czyli 1,2 łyżeczki.

Ile soli spożywamy?

• Jej zawartość w diecie Polaków jest od 2 do 3 razy wyższa, niż jest to zalecane

• Według Traczyk i Jarosza jej spożycie przez Polaków wynosi około 12-15g

• Natomiast z badań Instytutu Żywności i Żywienia wynika, że spożycie soli w Polsce wynosi od 13 do 18g na dzień [1,2]

Jakie są tego skutki spożywania dużych ilości soli?

Nadmiar sodu i soli w diecie jest głównym czynnikiem zwiększającym ciśnienie krwi, a więc:

• przyczynia się do rozwoju nadciśnienia tętniczego
• zwiększa ryzyko wylewu
• ryzyko udaru mózgu
• ryzyko choroby wieńcowej
• zagrożenie nowotworem żołądka
• ryzyko chorób nerek
• ryzyko astmy
• większe prawdopodobieństwo osteoporozy [3-10]

W takim razie czym zastąpić sól?

Po pierwsze: staraj się jak najczęściej jadać w domu i unikaj gotowych dań ze sklepu. Przetworzona żywność często jest głównym źródłem tej przyprawy w naszej diecie. Po drugie stosuj:

• świeże zioła
• przyprawy bez dodatku soli (kupując mieszanki przypraw uważnie czytaj skład; zwykle głównym składnikiem jest właśnie sól
• jeżeli lubisz, stosuj pikantne przyprawy; ostry smak sprawia, że nie czujemy potrzeby dosalania
• oleje i oliwy z dodatkiem ziół
• ocet balsamiczny

Bibliografia

1. Traczyk I., Jarosz M. 2011. Spożycie soli – zalecenia i programy WHO oraz UE. Przemysł Spożywczy: 65(5), 18-21.
2. Michalak-Majewska M., Gustaw W., Sławińska A., Radzki W. 2013. Spożycie chlorku sodu a współczesne zalecenia żywieniowe. Przemysł Spożywczy: 67(7), 34-37.

3. Jarosz M. (red.) 2010. Praktyczny poradnik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.

4. Czerwińska D. 2011. Produkty o obniżonej zawartości sodu. Przemysł Spożywczy: 65(12), 14-19.

5. Brzozowska A. Składniki mineralne. W: Gawęcki J. (red.) 2012. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa.

6. World Health Organization. 2012. Sodium intake for adults and children. World Health Organization, Geneva.

7. Tomasik T. 2014. Prewencja chorób układu krążenia w podstawowej opiece zdrowotnej. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie: 12(4), 338-351.

8. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D. 2014. Dietoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

9. Łazarczyk M., Grabańska-Martyńska K., Cymerys M. 2016. Analiza spożycia soli kuchennej u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Forum zaburzeń metabolicznych: 7(2), 84-92.

10. Ciborowska H., Rudnicka A. 2017. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.